Σάββατο 10 Μαρτίου 2012

Ανάσα για υπερχρεωμένα νοικοκυριά: πώς μειώνονται τα δάνεια

Ο νόμος 3869/10 για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά ολοένα και βρίσκει έδαφος σε περισσότερους δανειολήπτες, οι οποίοι αδυνατούν να αντεπεξέλθουν στις υψηλές δόσεις που απαιτούν οι τράπεζες για την εξόφληση των χρεών τους. Εκτός των αποφάσεων της Θεσσαλονίκης, καθημερινές είναι οι προσφυγές που κρίνονται σε όλα τα ειρηνοδικεία της χώρας.
Μόνον στη Θεσσαλονίκη έχουν εκδοθεί ήδη έξι αποφάσεις υπέρ δανειοληπτών, από τις επτά που κρίθηκαν, με χαρακτηριστικότερη περίπτωση μίας 63χρονης, της οποίας η οφειλή σε οκτώ τράπεζες από 202.000 ευρώ μειώθηκε με τη δικαστική απόφαση σε 36.000, χρήματα που θα κληθεί να καταβάλλει σε τέσσερα χρόνια. Μάλιστα, η γυναίκα κατέθεσε την αίτηση και παραστάθηκε στο δικαστήριο χωρίς δικηγόρο.
Ο νόμος 3869/10 για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά ολοένα και βρίσκει έδαφος σε περισσότερους δανειολήπτες, οι οποίοι αδυνατούν να αντεπεξέλθουν στις υψηλές δόσεις που απαιτούν οι τράπεζες για την εξόφληση των χρεών τους. Εκτός των αποφάσεων της Θεσσαλονίκης, καθημερινές είναι οι προσφυγές που κρίνονται σε όλα τα ειρηνοδικεία της χώρας.
Η πρώτη απόφαση εκδόθηκε από το ειρηνοδικείο Αθηνών, που μείωσε το χρέος ηλικιωμένου σε εννέα τράπεζες από 222.000 ευρώ σε 52.000, ποσό που καλείται να εξοφλήσει σε 14 χρόνια, καταβάλλοντας μηνιαίως το ποσό των 310 ευρώ, από 2.200 που έδινε πριν από την αίτηση για την υπαγωγή στον νόμο.
Η απόφαση που εξέδωσε το ειρηνοδικείο για την περίπτωση της 63χρονης από τη Θεσσαλονίκη αφορούσε χρέος ύψους 202.107,50 που είχε συσσωρευτεί από πιστωτικές κάρτες και καταναλωτικά δάνεια τα οποία πήρε από οκτώ τράπεζες. Το δικαστήριο έκρινε πως η γυναίκα με τον μηνιαίο μισθό των 1.850 ευρώ δεν μπορεί να αντεπεξέλθει στις δόσεις που απαιτούν οι τράπεζες. Καθόρισε ότι έχει τη δυνατότητα να καταβάλλει μηνιαίως το ποσό των 750 ευρώ, για τέσσερα χρόνια, δίδοντας συνολικά στις τράπεζες το ποσό των 36.000 ευρώ, ενώ το υπόλοιπο χρέος διαγράφεται. Η 63χρονη είχε προσφύγει στο Κέντρο Προστασίας Καταναλωτών, με τη βοήθεια του οποίου ζήτησε αρχικά από τις τράπεζες εξωδικαστικό συμβιβασμό, και στη συνέχεια κατέθεσε μόνη της, χωρίς δικηγόρο, αίτηση στο ειρηνοδικείο και παραστάθηκε στο δικαστήριο στις 8 Ιουνίου.
Το ειρηνοδικείο Θεσσαλονίκης δικαίωσε επίσης ζευγάρι με δύο παιδιά, που είχε χρέη σε πέντε τράπεζες ύψους 147.842,74 ευρώ από τη λήψη στεγαστικού και καταναλωτικών δανείων αλλά και πιστωτικών καρτών. Παρότι το οικογενειακό εισόδημα την ημέρα που κατατέθηκε η αίτηση ήταν 2.700 ευρώ, το δικαστήριο δέχτηκε τη μείωσή του, καθώς ο σύζυγος κατέθεσε παραστατικά, σύμφωνα με τα οποία μειώθηκαν οι ημέρες εργασίας του. Έτσι μείωσε το συνολικό χρέος του ζευγαριού στο ποσό των 83.501 ευρώ, διαχωρίζοντας όμως τις καταβολές. Το ζευγάρι υποχρεούται για τα πρώτα τέσσερα χρόνια να καταβάλλει μηνιαίως το ποσό των 500 ευρώ σε όλες τις τράπεζες και τέσσερα χρόνια μετά, από τον Σεπτέμβριο του 2015, θα αρχίσει την καταβολή δόσεων ύψους 291,67 μηνιαίως και για 17 χρόνια, για τη διάσωση της πρώτης κατοικίας του.
Το ζευγάρι προσέφυγε στη δικαιοσύνη με τη βοήθεια του ΚΕΠΚΑ, αφού προηγουμένως η αίτηση εξωδικαστικού συμβιβασμού που έκανε απορρίφτηκε από τα τραπεζικά ιδρύματα.
Στο μισό το χρέος
Πρώην επιπλοποιός από την Πολίχνη, ο οποίος σταμάτησε να εργάζεται για λόγους υγείας, λαμβάνοντας αναπηρική σύνταξη ύψους 436,11 ευρώ, με απόφαση του ειρηνοδικείου Θεσσαλονίκης είδε να μειώνεται το χρέος του στο μισό. Το τελικό ποσό καλείται να το καταβάλλει σε 14 χρόνια, καθώς περιλαμβάνονται και οι εγγυήσεις για το σπίτι που χρησιμοποιεί ως πρώτη κατοικία.

Συγκεκριμένα, ο 60χρονος προσέφυγε στις τρεις τράπεζες, στις οποίες είχε συνολικά χρέη 55.950,97 ευρώ από τη λήψη στεγαστικού, καταναλωτικού δανείου και πιστωτικών καρτών. Παρότι ζήτησε εξωδικαστικό συμβιβασμό, του πρότειναν την εξόφληση σε 188 δόσεις, με βάση το επιτόκιο της αγοράς, που το προσδιόρισαν στο 7%. Ο συνταξιούχος αρνήθηκε και προσέφυγε, κάνοντας χρήση του νόμου περί υπερχρεωμένων νοικοκυριών, στο δικαστήριο. Το ειρηνοδικείο Θεσσαλονίκης με την 5105/11 απόφασή του έκρινε πως ο δανειολήπτης έχει τη δυνατότητα να καταβάλλει μόνον το ποσό των 150 ευρώ, με βάση τη σύνταξη αναπηρίας που παίρνει, αφού η 58χρονη σύζυγός του είναι αδύνατον να εργαστεί, λόγω της έλλειψης θέσεων την περίοδο αυτή.
Συγκεκριμένα, καθόρισε το ποσό της μηνιαίας δόσης των 150 ευρώ για τα τέσσερα πρώτα χρόνια, προκειμένου να εξοφληθεί ποσό της τάξης των 7.200 ευρώ προς τις τράπεζες. Καθόρισε επίσης ότι μετά την παρέλευση τριετίας πρέπει να καταβάλλει στις τράπεζες για δέκα χρόνια το ίδιο ποσό μηνιαίως, για τη διάσωση της πρώτης κατοικίας του. Το δικαστήριο υπολόγισε το ποσό αυτό με βάση το 85% της αντικειμενικής του αξίας, αλλά μείωσε το ποσό διάσωσης από 30.000 ευρώ σε 18.000 ευρώ, λαμβάνοντας υπόψη την ηλικία του δανειολήπτη, την οικονομική του κατάσταση και την επιφύλαξη μεταβολής των εισοδημάτων του. «Η αποπληρωμή του ποσού διάσωσης του ακινήτου θα πραγματοποιηθεί σύμφωνα με τον νόμο εντόκως, χωρίς ανατοκισμό, με μέσο επιτόκιο στεγαστικού δανείου με κυμαινόμενο επιτόκιο που θα ισχύει κατά τον χρόνο αποπληρωμής, σύμφωνα με το στατιστικό δελτίο της Τράπεζας της Ελλάδας», τονίζεται στην απόφαση.
Σε όλες τις περιπτώσεις προσφυγών που κρίνονται από τα δικαστήρια εντύπωση προκαλούν οι μέθοδοι που χρησιμοποιούν οι τράπεζες, προκειμένου να απορριφτούν οι αιτήσεις των δανειοληπτών. Στη συγκεκριμένη υπόθεση, οι τράπεζες υπέβαλαν στο ειρηνοδικείο Θεσσαλονίκης ένσταση ανειλικρινούς δήλωσης του 60χρονου συνταξιούχου, υποστηρίζοντας ότι, σύμφωνα με τις φορολογικές δηλώσεις που κατέθεσε, το ποσό της σύνταξής του ήταν σχεδόν διπλάσιο. Το δικαστήριο όμως απέρριψε την ένσταση, αφού διαπιστώθηκε πως η αυξημένη φορολογική δήλωση οφειλόταν στην καταβολή αναδρομικών χρημάτων από τη σύνταξή του.
Σχεδόν στο μισό των χρεών μείωσε με απόφασή του ειρηνοδικείο και το ποσό των 111.764,52 ευρώ που όφειλε ομογενής, η οποία είχε λάβει από την ίδια τράπεζα τρία στεγαστικά δάνεια, όλα όμως για την κάλυψη της αγοράς ενός σπιτιού, και μία πιστωτική κάρτα. Το δικαστήριο έκρινε ότι το μηνιαίο εισόδημα της γυναίκας, που είναι διαζευγμένη και ανέρχεται στα 854 ευρώ, αφού εργάζεται με σύμβαση ορισμένου χρόνου σε δημοτικό παιδικό σταθμό, δεν επαρκεί για την εξυπηρέτηση των απαιτήσεων της τράπεζας και τη διαβίωσή της. «Το ποσό που είναι αναγκαίο να δαπανάται μηνιαίως για την κάλυψη των βιοτικών της αναγκών ανέρχεται σε 650 ευρώ», κρίνει με την 5029/11 απόφασή του το δικαστήριο της Θεσσαλονίκης.
Με το σκεπτικό αυτό το δικαστήριο όρισε μηνιαία δόση ύψους 200 ευρώ για τέσσερα χρόνια, ενώ όρισε δόση 212,5 ευρώ, για τη διάσωση του σπιτιού της, σε συνολικό ποσό 51.000 ευρώ. Η καταβολή των δόσεων διάσωσης θα αρχίσει μετά το πέρας της τετραετίας, το δικαστήριο τη χαρακτηρίζει «περίοδο χάριτος» και θα διαρκέσει 20 χρόνια.
Ειδική εξαίρεση για εμπορική δραστηριότητα
Παρότι ο νόμος για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά εξαιρεί τους εμπόρους από την υπαγωγή τους στο ευνοημένο νομικό καθεστώς, το ειρηνοδικείο Θεσσαλονίκης με απόφασή του χαρακτήρισε ιδιοκτήτρια συνεργείου καθαρισμού ότι δεν είναι έμπορος, παρότι καταβάλλει ασφαλιστικές εισφορές στο ΤΕΒΕ, και δέχτηκε τη μείωση των οφειλών της από 158.000 ευρώ σε 84.000, τα οποία όμως θα εξοφληθούν σε διάστημα 19 χρόνων συνολικά. Το δικαστήριο αποφάνθηκε στη σχετική ένσταση που κατέθεσαν οι δύο τράπεζες, στις οποίες όφειλε χρήματα από στεγαστικό, καταναλωτικά, ανοιχτό δάνειο και πιστωτικές κάρτες. «Διατηρεί ατομική επιχείρηση υπηρεσιών καθαριότητας κτιρίων, χωρίς να διατηρεί για τον σκοπό αυτό κατάστημα και χωρίς να χρησιμοποιεί βοηθητικό προσωπικό», επισημαίνεται στην απόφαση 5074/11 και εξηγείται πως «δεν έχει την εμπορική ιδιότητα, στερείται της πτωχευτικής ικανότητας, κι έτσι μπορεί να υπαχθεί στις διατάξεις του νόμου 3869/10».

Στη συγκεκριμένη περίπτωση η 33χρονη γυναίκα κερδίζει από την εργασία της και τη μίσθωση του σπιτιού της το ποσό των 1.160 ευρώ. Το δικαστήριο έκρινε ότι χρειάζεται για τη διαβίωσή της μηνιαίως 750 ευρώ, από τα οποία τα 214,04 για τις ασφαλιστικές εισφορές του ΤΕΒΕ. Με την απόφαση, η 33χρονη θα κληθεί να καταβάλλει για τα επόμενα 4 χρόνια 16.704 ευρώ, με μηνιαία δόση 410 ευρώ και στις δύο τράπεζες, ενώ από το 2015 καλείται να καταβάλει δόση 377,78 τον μήνα για τη διάσωση του σπιτιού της για διάστημα 15 χρόνων.
Αντίθετα, με άλλη απόφαση του ειρηνοδικείου Θεσσαλονίκης, και συγκεκριμένα την 5106/11, απέρριψε την αίτηση γυναίκας εμπόρου που διατηρούσε επιχείρηση στην Ευκαρπία, ακόμη και μετά την αίτησή της για υπαγωγή στον νόμο για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά. Το δικαστήριο την αντιμετώπισε ως έμπορο και έκρινε ότι πρέπει να απορριφτεί η αίτησή της.
Ο λόγος στις τράπεζες
Οι καταναλωτικές οργανώσεις, μετά τις θετικές αποφάσεις για τους υπερχρεωμένους δανειολήπτες, πιέζουν τα τραπεζικά ιδρύματα προκειμένου να κάνουν δεκτές τις αιτήσεις εξωδικαστικού συμβιβασμού που υποβάλλονται και να μη χρειάζεται οι συναλλασσόμενοι να συρρέουν στα ειρηνοδικεία.

Μετά την έκδοση των δύο τελευταίων αποφάσεων του ειρηνοδικείου Θεσσαλονίκης, που χειρίστηκαν οι νομικοί του ΚΕΠΚΑ, οι υπεύθυνοι του κέντρου εκφράζουν την ελπίδα ότι «οι τράπεζες θα αναλογιστούν τις ευθύνες τους, για την υπερχρέωση των νοικοκυριών τους, και θα αλλάξουν πολιτική, τόσο στις μεθόδους προώθησης και πώλησης των δανεικών τους προϊόντων όσο και κατά το αρχικό στάδιο της εφαρμογής του νόμου για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά, ώστε να επιτυγχάνεται συμφωνία στο εξωδικαστικό στάδιο».
Τι προβλέπει ο νόμος
- Για να υπαχθεί κάποιος στη ρύθμιση του ν.3869/10 (μπορεί μόνο μια φορά στη ζωή του) πρέπει να αποδείξει μόνιμη αδυναμία πληρωμής ληξιπρόθεσμων οφειλών. Μπορούν να υπαχθούν φυσικά πρόσωπα, καταναλωτές και επαγγελματίες πλην εμπόρων, καθώς και όλα τα χρέη από δάνεια (καταναλωτικά, στεγαστικά, επαγγελματικά).
- Ο δανειολήπτης πρέπει να επιχειρήσει εξωδικαστικό συμβιβασμό μέσω φορέων (συνήγορος καταναλωτή, δικηγόρος κτλ.).
- Αν αποτύχει πρέπει να προσφύγει στο Ειρηνοδικείο με κατάσταση περιουσιακών στοιχείων του ιδίου και της συζύγου αλλά και κατάλογο πιστωτών.
- Το Ειρηνοδικείο επιχειρεί συμβιβασμό με συμφωνία του 51% των πιστωτών.
- Αν αποτύχει και πάλι, το δικαστήριο ελέγχει τα περιουσιακά στοιχεία και ρυθμίζει τα χρέη.
- Το αρμόδιο Ειρηνοδικείο μπορεί με την κατάθεση της αίτησης να εκδίδει προσωρινή διαταγή ή να διατάσσει προληπτικά μέτρα μέχρι την έκδοση της οριστικής απόφασης
- Η ρύθμιση των οφειλών αναφέρεται σε όλο το παθητικό του οφειλέτη, αφορά δηλαδή τόσο τις ληξιπρόθεσμες όσο και τις μη ληξιπρόθεσμες οφειλές.
- Η ρύθμιση της οφειλής για την προστασία της κύριας κατοικίας μέχρι είκοσι έτη μπορεί να γίνει και με σταθερό επιτόκιο (και όχι μόνο με κυμαινόμενο επιτόκιο) προκειμένου να μη δυσχεραίνεται ο υπολογισμός του ύψους των υποχρεώσεων του οφειλέτη προς τους πιστωτές του κατά τη διάρκεια της ρύθμισης.
- Το ακίνητο που χρησιμοποιείται ως κύρια κατοικία προστατεύεται και όταν ο οφειλέτης έχει την επικαρπία ή την ψιλή κυριότητα αυτού.
- Δεν θίγονται οι απαιτήσεις των πιστωτών οι οποίοι δεν περιλαμβάνονται στην αίτηση για δικαστική ρύθμιση των χρεών.




Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου